การเช็ดตาและหยอดยาตา
ผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับตา เช่น
การมีแผลที่กระจกตา ตาอักเสบ ต้อหิน ต้อกระจก เป็นต้น
จำเป็นต้องมีการดูแลและทำความสะอาดดวงตารวมทั้งการหยอดยาตาซึ่งมีหลากหลายชนิด
ดังนั้นเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ดวงตาเกิดการติดเชื้อ
ผู้ดูแลจำเป็นต้องมีความรู้ในการเช็ดตา หยอดยาตาที่ถูกต้อง
การเช็ดตา คือ การทำความสะอาดตาทั้งบริเวณขอบตา เปลือกตา และบริเวณรอบตาภายนอกให้สะอาด โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ ทำความสะอาดตา ป้องกันการติดเชื้อ และเพื่อความสุขสบายของตา
1) อุปกรณ์การเช็ดตา
1.1)
สำลีสะอาดปราศจากเชื้อ
1.2)
น้ำเกลือ NSS
1.3)
70 % แอลกอฮอล์
1.4)
ถุงมือ sterile
1.5)
ผ้าเช็ดมือ sterile
1.6)
ชามรูปไต
1.7)
กะละมัง 2 ใบ
1.8)
eye pad ,eye shield
1.9)
พลาสเตอร์ปิดตา
2)
อุปกรณ์การหยอดตา
2.1) ยาหยอดตา
2.2)
ไม้พันสำลีปราศจากเชื้อ
2.3) ชามรูปไต
3) วิธีการเช็ดตา
3.1) แจ้งให้ผู้ป่วยทราบวัตถุประสงค์และขั้นตอนการเช็ดตา
3.2)
จัดให้ผู้ป่วยนั่งให้สบาย
แหงนหน้าศีรษะพิงพนักเก้าอี้หรือท่านอนหงายไม่หนุนหมอน
3.3) เปิดฝาครอบตาและผ้าปิดตาออก
3.4)
ล้างมือให้สะอาดแล้วใส่ถุงมือปราศจากเชื้อ จากนั้นล้างมือเผื่อล้างฝุ่นแป้งออกด้วย
NSS irrigate 2 รอบและเช็ดมือด้วยผ้าสะอาดปราศจากเชื้อ
3.5) เริ่มการเช็ดตาโดยใช้สำลี
7 ก้อน โดยก้อนที่ 1-2 ชุบ 70 % แอลกอฮอล์
ก้อนที่ 3-7 ชุบ NSS บีบสำลีด้วยปลายนิ้วมือให้หมาด
(ไม่ให้น้ำเลอะบริเวณฝ่ามือ)
คลี่สำลีและพับมุมให้มน ป้องกันเศษสำลีเข้าตาผู้ป่วย
ก้อนที่
1 ให้ผู้ป่วยหลับตาเช็ดเปลือกตาบนจากหัวตาไปหางตาไล่ขึ้นไปเหนือคิ้ว
ก้อนที่ 2 ให้ผู้ป่วยหลับตาเช็ดเปลือกตาล่างไล่ลงมาถึงแก้มจนสะอาดโดยเช็ดจากหัวตาไปหางตา
ก้อนที่ 3 ให้ผู้ป่วยหลับตาเช็ดบริเวณเหนือเปลือกตาบนจากหัวตาไปหางตา
ก้อนที่ 4 ให้ผู้ป่วยหลับตาเช็ดเปลือกตาล่างจากหัวตาไปหางตา
ก้อนที่ 5 เช็ดที่หัวตาให้ผู้ป่วยมองขึ้นทางหางตา
ก้อนที่ 6 เช็ดชิดขอบตาบนโดยให้ผู้ป่วยมองด้านปลายเท้าดึงเปลือกตาบนขึ้นเล็กน้อยเช็ดจากหัวตาไปหางตา
ก้อนที่ 7 เช็ดขอบตาล่างโดยให้ผู้ป่วยมองขึ้นด้านบนดึงเปลือกตาล่างลงเล็กน้อยเช็ดจากหัวตาไปหางตา
3.6) ปิดตาด้วย eye pad และครอบ eye shield ติดพลาสเตอร์ให้เรียบร้อย
ภาพแสดงลำดับการเช็ดตา
4)
การหยอดยาตา
4.1)
ล้างมือให้สะอาด
4.2)
ตรวจสอบชื่อยา ชื่อผู้ป่วย เวลา ตาข้างที่หยอด วันหมดอายุของยา
4.3)
แจ้งให้ผู้ป่วยทราบ
4.4)
ให้ผู้ป่วยนั่งแหงนหน้าหรือนอนหงาย
4.5)
ให้ผู้ป่วยเหลือบตามองขึ้น ใช้นิ้วหรือไม้พันสำลีดึงเปลือกตาล่างลง
4.6)
มืออีกข้างหยิบขวดยา ให้ขวดยาห่างจากตาประมาณ 2 เซนติเมตร หยอดยา 1-2 หยดลงตรงกลางถุงเยื่อบุตา
และกระพริบตา2-3 ครั้งเพื่อให้ยากระจายทั่วตา
4.7)
ให้ผู้ป่วยหลับตาลง กดหัวตาเบา ๆ ประมาณ 10
วินาที ป้องกันยาไหลลงคอและใช้สำลีซับยาส่วนที่ล้นออกนอกตา
4.8)
ถ้าหยอดยามากกว่า 1 ตัว ให้หยอดห่างกัน 5-10 นาที
4.9)
หากยาบางชนิดเป็นชนิดแขวนลอยให้หยอดยาที่มีลักษณะใสก่อน ถ้ามีขี้ผึ้งป้ายตา
ให้ป้ายหลังหยอดตาเสมอ
การดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดตาที่สำคัญคือการเช็ดตา
หยอดยาที่ถูกต้องเพื่อป้องกันการติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้นได้และสิ่งสำคัญคือการเน้นให้ผู้ป่วยและญาติปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดและสามารถปฏิบัติได้เองอย่างถูกต้อง
บทความจาก ตำราการฝึกปฏิบัติการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ 1 (อาจารย์จุฑาทิพย์ เทพสุวรรณ์: คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม)
เวปไซต์มหาวิทยาลัย : https://www.npru.ac.th/
เวปไซต์คณะพยาบาลศาสตร์ : https://nurse.npru.ac.th/
ประวัติผู้เขียน : http://pws.npru.ac.th/serennia/
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น